काठमाडौँ- नेपालले १४० भन्दा बढी मुलुकसँग व्यापार गरे पनि २७ मुलुकसँग मात्र नाफा आर्जन गर्न सकेको छ। यसबाट देश आयातमा बढी निर्भर र निर्यातमा कमजोर रहेको देखाउँछ।

भन्सार विभागको पछिल्लो तथ्यांकअनुसार डेनमार्कसँग सबैभन्दा धेरै व्यापार नाफा २७ करोड ४४ लाख १० हजार रहेको छ। गत आर्थिक वर्षमा नेपालले डेनमार्कतर्फ चिया, पास्ता, घरपालुवा जनावरको दाना, फेल्टका उत्पादन र ऊनीका स्विटर गरी ३२ करोड ४४ लाख १० हजार रुपैयाँ बराबरको निर्यात गरेको थियो। डेनमार्कबाट मेसिनरी, आँखाको उपकरण, औषधि र पशु आहार चार करोड ९९ लाख ९० हजार रुपैयाँ बराबरको आयात गरेको थियो।

नेपालले रोमानिया, स्विडेन, नाइजर, इराक र सेसेल्सजस्ता देशहरूसँग पनि व्यापार नाफा गरेको थियो। यद्यपि यस्ता नाफा प्रमुख साझेदारहरूसँगको गहिरो घाटाले ओझेलमा परेका छन्।

आर्थिक वर्ष २०८१/८२ मा नेपालले १६० भन्दा बढी व्यापार साझेदारमध्ये ३४ देशहरूसँगको व्यापारमा नाफा गरेको थियो। सबैभन्दा धेरै नाफा अफगानिस्तानसँग ६८ करोड ६१ लाख १० हजार रुपैयाँ थियो। त्यसपछि डेनमार्क (३३ करोड ८९ लाख १० हजार), रुस (७ करोड ७४ लाख २० हजार रुपैयाँ), रोमानिया (६ करोड ५४ लाख २० हजार रुपैयाँ) र अस्ट्रिया (५ करोड ७६ लाख ६० हजार थिए।

चालू आर्थिक वर्ष २०८२/८३ को पहिलो चार महिनाको वैदेशिक व्यापार तथ्यांकले व्यापारको मात्रा विस्तार हुँदै जाँदा व्यापार घाटा तीव्र रूपमा बढिरहेको देखाउँछ।

भन्सार विभागका अनुसार नेपालको व्यापार घाटा चार महिनामा पाँच खर्ब १५ अर्ब ९५ करोड रुपैयाँ पुगेको छ, जुन गत वर्षको सोही अवधिको चार खर्ब ६० अर्ब ७१ करोड रुपैयाँको तुलनामा ११.९९ प्रतिशतले बढेको हो।

सबैभन्दा धेरै घाटा सबैभन्दा ठूलो व्यापार साझेदार भारतसँग भएको थियो। नेपालले भारतबाट तीन खर्ब ३७ अर्ब ९२ करोड बराबरको सामान आयात गरेको थियो तर उत्पादनहरू ७६ अर्ब ५० करोड रुपैयाँको मात्र निर्यात गरेको थियो। यसबाट दुई खर्ब ६१ अर्ब ४१ करोड को घाटा भएको छ।

चीनसँगको घाटा एक खर्ब ३२ अर्ब २७ करोड रुपैयाँ थियो। अर्जेन्टिना र यूएईसँगको व्यापारले क्रमशः ३४ अर्ब ७२ करोड रुपैयाँ र २१ अर्ब ५६ करोड रुपैयाँको घाटा निम्त्यायो।